عابدین مومنی
چکیده
دیدار داوطلبین ازدواج پیش از عقد نکاح جهت رسیدن به تصمیم قطعی برای ازدواج یا انصراف از آن، چنان در جامعه اسلامی ایران مقبولیت دارد که حتی تصور «منکر» بودن آن نمی‌شود و متعصَّب‌ترین دین‌دار نیز، توان نهی آن را ندارد؛ درحالی‌که غالب مذاهب فقهی دیدن- به‌صورت غافل‌گیرانه- چهره و دست‌ها تا مچ زن را برای خواستگار جایز و بعضی ...
بیشتر
دیدار داوطلبین ازدواج پیش از عقد نکاح جهت رسیدن به تصمیم قطعی برای ازدواج یا انصراف از آن، چنان در جامعه اسلامی ایران مقبولیت دارد که حتی تصور «منکر» بودن آن نمی‌شود و متعصَّب‌ترین دین‌دار نیز، توان نهی آن را ندارد؛ درحالی‌که غالب مذاهب فقهی دیدن- به‌صورت غافل‌گیرانه- چهره و دست‌ها تا مچ زن را برای خواستگار جایز و بعضی اجازه داده‌اند که زن نیز ظاهر مرد را ببیند مشروط برعدم لذت‌بردن خواستگار. و چنانچه خارج از اراده، و قهری رخ دهد، بعضی فقط یک‌بار این‌گونه دیدن زن را برای خواستگار، و بعضی چندبار دیدن آن را تجویز نموده‌اند. فقیهانی هم بیش از چهره و دست‌ها تا مچ، دیدن اندام زن باوجود پوشش نازک حتّی با رخ‌دادن لذت خواستگار را تجویز کرده‌اند، اما دیدار و گفتگو را غالب مذاهب منع نموده و بعضی از فقیهان با شرط عدم مفسده مجاز دانسته‌اند. بررسی آرای همه مذاهب فقهی نشان می‌دهد که آرای اظهارشده استنباطی و اجتهادی است و حکم مسلّم شرع نیست و مبتنی بر منحصرکردن نکاح به کام‌جویی و لذت‌بردن زوجین شده و دیگر جنبه‌های نکاح را نادیده گرفته‌اند و ارتباط زن و مرد را منحصر به رابطه التذاذی دانسته‌اند. با نقد آرای فقهی و مبانی آن، سرانجام حکم به جواز دیدار و گفتگوی داوطلبان ازدواج تا حدّ تصمیم قطعی منجر به ازدواج یا انصراف از آن را با بیانات شرعی و متون کتاب و سنّت منافی ندانسته‌اند.
